Từ khóa: Chi phí được trừ
Một số điểm mới Luật thuế TNDN 67/2025/QH15 và Dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành Luật thuế Thu nhập doanh nghiệp sửa đổi
1. Người nộp thuế
- Mở rộng “người nộp thuế” doanh nghiệp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam, bao gồm cả các doanh nghiệp kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số (là thu nhập nhận được có nguồn gốc từ Việt Nam, không phụ thuộc vào địa điểm tiến hành kinh doanh);
- Mở rộng “người nộp thuế” là cơ sở thường trú của doanh nghiệp nước ngoài, gồm: nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số mà thông qua đó doanh nghiệp nước ngoài tiến hành cung cấp hàng hóa, dịch vụ tại Việt Nam;
Hiện nay, việc kê khai thuế đối với nhà cung cấp nước ngoài đang thực hiện theo Thông tư số 80/2021/TT-BTC ngày 29/9/2021 của Bộ Tài chính.
2. Về thu nhập chịu thuế
- Bổ sung quy định các khoản thu nhập khác của doanh nghiệp nói chung, các khoản thu nhập chịu thuế phát sinh tại Việt Nam của doanh nghiệp nước ngoài và khoản thu nhập ở nước ngoài của doanh nghiệp Việt Nam.
- Bổ sung nội dung về khoản thu nhập nhận được theo hình thức quà tặng dưới dạng dịch vụ, hàng hóa không phải thanh toán; thu nhập nhận được bằng quà tặng dưới dạng dịch vụ từ các nguồn tài trợ được xác định là khoản thu nhập khác, kê khai nộp thuế TNDN theo quy định.
3. Về thu nhập được miễn thuế
- Bổ sung một số khoản thu nhập được miễn thuế để góp phần thực hiện các chủ trương của Đảng và Nhà nước về phát triển các ngành, nghề ưu tiên, gồm:
+ Sản phẩm tươi sống và được đông lạnh đạt độ âm từ 18 độ C trở lên (lạnh hơn), sản phẩm chế biến từ sản phẩm tươi sống thành sản phẩm chín, ...
+ Thu nhập từ chuyển nhượng tín chỉ các-bon lần đầu, chuyển nhượng trái phiếu xanh lần đầu sau khi phát hành; thu nhập từ tiền lãi trái phiếu xanh.
+ Khoản hỗ trợ trực tiếp từ NSNN và từ Quỹ hỗ trợ đầu tư do Chính phủ thành lập; khoản bồi thường của Nhà nước theo quy định của pháp luật
+ Khoản chênh lệch do đánh giá lại tài sản để cổ phần hóa, sắp xếp lại doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ
+ Thu nhập của đơn vị sự nghiệp công lập từ cung cấp dịch vụ sự nghiệp công.
+ Thu nhập từ việc thực hiện hợp đồng nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo, …
+ Khoản tài trợ nhận được từ doanh nghiệp không có mối quan hệ liên kết.
+ Sửa đổi, bổ sung phần thu nhập không chia của cơ sở thực hiện xã hội hóa được miễn thuế quy định tại khoản này phải đáp ứng tỷ lệ phần thu nhập không chia trên thu nhập tính thuế tối thiểu là 25%.
4. Về xác định thu nhập tính thuế
- Sửa đổi, bổ sung quy định cho phép doanh nghiệp được bù trừ lãi, lỗ từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản, chuyển nhượng dự án đầu tư, chuyển nhượng quyền tham gia dự án đầu tư với lãi, lỗ từ hoạt động sản xuất, kinh doanh, trừ hoạt động sản xuất, kinh doanh đang được hưởng ưu đãi thuế.
5. Về doanh thu tính thuế
- Bổ sung quy định về doanh thu tính thuế đối với hoạt động tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu thô, khí thiên nhiên là toàn bộ giá trị của sản lượng dầu thô, khí thiên nhiên thực được bán tại điểm giao nhận theo giao dịch sòng phẳng đối với dầu thô, theo hợp đồng mua bán khí đối với khí thiên nhiên trong kỳ tính thuế.
6. Về các khoản chi được trừ và không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp
Sửa đổi, bổ sung quy định chi tiết một số khoản chi được tính vào chi phí được trừ:
- Khuyến khích đổi mới và chuyển đổi số
+ Chi cho Nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được trừ 200% chi phí thực tế.
+ Tài trợ cho các hoạt động trên được tính vào chi phí được trừ.
- Quy định về hóa đơn, chứng từ
+ Mua hàng từ cá nhân, hộ kinh doanh: Phải có chứng từ chi trả.
+ Ngưỡng thanh toán không dùng tiền mặt: Giảm từ 20 triệu đồng xuống còn 5 triệu đồng/lần.
+ Bỏ quy định lập Bảng kê đối với mua đất, đá, cát, sỏi.
- Bổ sung các khoản chi được trừ
+ Hỗ trợ xây dựng công trình công cộng có kết hợp phục vụ sản xuất kinh doanh.
+ Tài trợ cho văn hóa (bảo tàng, thư viện, quỹ di sản).
+ Chi cho giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ môi trường.
+ Đóng góp bắt buộc vào các Quỹ công ích (Viễn thông, Phòng chống tác hại thuốc lá, Bảo vệ môi trường, …)
+ Chi cho người được biệt phái tham gia quản lý tổ chức tín dụng đặc biệt.
+ Thuế GTGT đầu vào chưa được khấu trừ hết (không thuộc diện hoàn thuế).
Các khoản chi phục vụ sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp nhưng chưa tương ứng với doanh thu phát sinh trong kỳ:
- Chi phí tham gia đấu thầu nhưng không trúng thầu.
- Chi phí nghiên cứu thị trường, phát triển sản phẩm mới thất bại.
- Chi phí thuê đất, duy trì hạ tầng tại địa điểm dự kiến sản xuất kinh doanh.
- Chi phí khấu hao tài sản cho thuê trong thời gian chưa có khách.
- Chi phí thành lập doanh nghiệp, chi nhánh; chi phí khôi phục, hoàn trả khi chấm dứt hoạt động.
- Chi phí giới thiệu, marketing trước khi bán hàng.
- Chi phí hủy hàng tồn kho, nguyên vật liệu hư hỏng, hết hạn, lỗi thời.
- Chi phí hủy tài sản cố định hư hỏng, không dùng đến.
- Chi phí hủy phế liệu, phế phẩm phát sinh trong sản xuất.
Sửa đổi, bổ sung quy định chi tiết một số khoản chi không được tính vào chi phí được trừ:
- Chi vượt mức quy định
+ Đóng bảo hiểm hưu trí bổ sung, quỹ an sinh, bảo hiểm nhân thọ: Giới hạn tăng từ 3 triệu lên 5 triệu đồng/tháng/người.
- Chi phí lãi vay dự án BT, BOT, BTO
+ Chênh lệch giữa lãi vay thực tế và lãi vay phân bổ theo doanh thu không được tính vào chi phí được trừ.
+ Phương pháp phân bổ phải áp dụng nhất quán trong suốt dự án.
- Chi phí thu hồi trong hợp đồng Dầu khí
+ Phần chi được phép thu hồi vượt quá tỷ lệ trong hợp đồng.
+ Nếu hợp đồng không quy định, phần vượt trên 35% không được trừ.
- Tiền cấp quyền khai thác khoáng sản
+ Phần vượt mức phải nộp hàng năm không được trừ.
+ Có quy định chuyển tiếp cho các giấy phép hiện hành.
Các khoản chi khác không được trừ
+ Thuế GTGT đã được khấu trừ/hoàn.
+ Chi cho làm thêm giờ vượt quy định.
+ Chi quảng cáo sản phẩm bị cấm hoặc không đăng ký.
+ Chi vượt mức hoặc không phù hợp với quy định pháp luật chuyên ngành.
7. Về thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp
- Bổ sung mức thuế suất 15% áp dụng cho doanh nghiệp có tổng doanh thu năm không quá 03 tỷ đồng và doanh nghiệp có tổng doanh thu năm từ trên 03 tỷ đồng đến 50 tỷ đồng áp dụng mức thuế suất 17%.
- Sửa đổi, bổ sung quy định về khung thuế suất đối với hoạt động tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí, về mức thuế suất đối với hoạt động thăm dò, khai thác tài nguyên quý hiếm, thay vì từ 32% đến 50% như trước đây đã áp dụng mức thuế suất từ 25% đến 50%.
8. Về phương pháp tính thuế
- Đối với doanh nghiệp là công ty mẹ có số thuế được phân bổ từ số thuế bổ sung của đơn vị hợp thành chịu thuế suất thấp theo quy định tại khoản 11 Điều 5 Nghị quyết số 107/2023/QH15.
- Bổ sung trường hợp doanh nghiệp nước ngoài có cơ sở thường trú hoặc không có cơ sở thường trú tại Việt Nam có hoạt động chuyển nhượng vốn.
- Bổ sung doanh nghiệp có tổng doanh thu năm không quá 03 tỷ đồng, không xác định được chi phí, thu nhập của hoạt động sản xuất, kinh doanh thì kê khai nộp thuế TNDN theo tỷ lệ phần trăm (%) trên doanh thu bán hàng hoá, dịch vụ.
9. Về điều kiện áp dụng ưu đãi thuế TNDN
a. Nguyên tắc áp dụng
- Luật Thuế TNDN là luật chung: Trường hợp luật khác quy định ưu đãi khác, ưu tiên áp dụng Luật Thuế TNDN (trừ Luật Thủ đô và Nghị quyết đặc thù của Quốc hội).
- Lựa chọn mức ưu đãi có lợi nhất: Nếu cùng một khoản thu nhập đáp ứng nhiều mức ưu đãi, doanh nghiệp được chọn mức có lợi nhất.
b. Điều kiện và phạm vi áp dụng mở rộng
- Doanh nghiệp Nông – Lâm – Ngư – Diêm nghiệp: Được chuyển sang hưởng ưu đãi riêng của lĩnh vực này sau khi hết thời hạn ưu đãi theo lĩnh vực/địa bàn khác.
- Doanh nghiệp Công nghệ cao, Khoa học công nghệ: Thu nhập trực tiếp từ hoạt động công nghệ cao, R&D được hưởng ưu đãi.
- Chuyển đổi kỳ tính thuế: Được điều chỉnh thời gian miễn, giảm thuế và cả thời gian áp dụng thuế suất ưu đãi.
- Áp dụng cho dự án đang hoạt động: Dự án không đủ điều kiện ưu đãi trước đây nhưng đủ theo Nghị định mới sẽ được hưởng ưu đãi cho thời gian còn lại từ năm 2025.
c. Các trường hợp không được hưởng ưu đãi
- Thu nhập từ chuyển nhượng: Vốn, bất động sản (trừ nhà ở xã hội), dự án, quyền khai thác khoáng sản.
- Thu nhập từ nước ngoài.
- Khai thác tài nguyên: Dầu khí, tài nguyên quý hiếm, khoáng sản.
- Kinh doanh đặc biệt: Trò chơi điện tử, hàng hóa chịu thuế TTĐB (trừ ô tô, máy bay, lọc hóa dầu, …).
d. Quy định với dự án quy mô lớn (12.000 tỷ đồng)
- Phải đáp ứng điều kiện về công nghệ, quy mô lao động (>6000 người), doanh thu (>20.000 tỷ đồng) và giải ngân vốn trong 5 năm.
- Nếu không đạt điều kiện sau 3-4 năm: Sẽ bị thu hồi ưu đãi đã hưởng, nhưng không bị coi là khai sai.
e. Ưu đãi cho dự án đầu tư mở rộng
- Nguyên tắc: Thu nhập tăng thêm từ đầu tư mở rộng được hưởng ưu đãi theo dự án ban đầu (nếu thời gian còn lại) mà không cần hạch toán riêng.
- Nếu dự án ban đầu hết hạn ưu đãi: Thu nhập tăng thêm được hưởng ưu đãi như một dự án đầu tư mới cùng lĩnh vực/địa bàn.
- Công thức xác định thu nhập được ưu đãi (khi không tính riêng được thu nhập tăng thêm do ĐTMR)
|
Phần thu nhập tăng thêm do đầu tư mở rộng được áp dụng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp |
= |
Tổng thu nhập chịu thuế trong kỳ tính thuế (không bao gồm thu nhập khác không được hưởng ưu đãi) |
x |
Nguyên giá tài sản cố định đầu tư mở rộng đưa vào sử dụng cho sản xuất, kinh doanh |
|
Tổng nguyên giá tài sản cố định của doanh nghiệp |
- Điều kiện dự án đầu tư mở rộng
+ Dự án theo ngành, nghề: 40 tỷ đồng (trước đây: 20 tỷ đồng).
+ Dự án theo địa bàn: 20 tỷ đồng (trước đây: 10 tỷ đồng).
f. Điều chỉnh danh mục ngành, nghề ưu đãi
- Bổ sung: Thu nhập từ hoạt động báo chí (không in) và quảng cáo trên báo được áp dụng thuế suất ưu đãi 10%.
- Loại bỏ: Các ngành, nghề trùng lặp, không rõ ràng.
- Bác bỏ ưu đãi riêng cho Khu công nghiệp: Chỉ ưu đãi theo tiêu chí ngành nghề, địa bàn.
- Tiêu chí công nghệ: Dự án phải sử dụng công nghệ đáp ứng yêu cầu của Bộ KH&CN.
g. Mức ưu đãi theo địa bàn (khu kinh tế)
- Trên 50% diện tích trong địa bàn ưu đãi:
+ Thuế suất 10% trong 15 năm.
+ Miễn thuế 4 năm, giảm 50% thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo.
- Ngoài địa bàn ưu đãi (hoặc ≤ 50% diện tích):
+ Thuế suất 17% trong 10 năm.
+ Miễn thuế 2 năm, giảm 50% thuế phải nộp trong 4 năm tiếp theo.
h. Đối tượng ưu đãi mới và đặc biệt
- Đơn vị sự nghiệp công: Giảm 50% thuế phải nộp từ dịch vụ công tại địa bàn khó khăn.
- Doanh nghiệp chuyển đổi từ hộ kinh doanh: Được miễn thuế 2 năm đầu. Sau đó, nếu đủ điều kiện sẽ được hưởng ưu đãi tiếp theo.
- Tổ chức KH&CN, CSGD Đại học công lập: Được miễn thuế đối với thu nhập từ nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ phi lợi nhuận.
10. Về trích lập Quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp
- Nâng mức trích lập Quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp từ mức 10% lên mức 20% thu nhập tính thuế hàng năm.
- Sửa đổi, bổ sung quy định về lãi suất áp dụng đối với phần trích Quỹ không được sử dụng hết là lãi suất trái phiếu kho bạc được phát hành trong thực tế loại kỳ hạn 05 năm hoặc kỳ hạn 10 năm, phát hành gần thời điểm thu hồi nhất và thời gian tính lãi là 2 năm, kể từ trường hợp doanh nghiệp hoàn nhập quỹ trước thời hạn 5 năm.
- Trường hợp doanh nghiệp đã lựa chọn trích lập Quỹ phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số theo quy định tại Nghị quyết số 198/2025/QH15 thì không trích lập quỹ phát triển KHCN theo Luật Thuế TNDN.
11. Về hiệu lực thi hành của Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Thuế TNDN sửa đổi
- Nghị định hướng dẫn thi hành Luật thuế TNDN sửa đổi dự kiến có hiệu lực thi hành từ ngày ký.
- Đối với quy định về chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt và quy định về số thuế TNDN phải nộp của hoạt động chuyển nhượng vốn của tổ chức nước ngoài phát sinh thu nhập tại Việt Nam áp dụng theo tỷ lệ 2% trên doanh thu tính thuế dự kiến áp dụng từ ngày Nghị định này có hiệu lực thi hành.
12. Về điều khoản chuyển tiếp
- Đối với dự án đầu tư mới
+ Các dự án đang trong thời gian hưởng ưu đãi (hoặc thuộc diện nhưng chưa được hưởng) sẽ tiếp tục được hưởng ưu đãi cho thời gian còn lại theo quy định cũ.
+ Nếu mức ưu đãi tại Nghị định mới cao hơn, doanh nghiệp được chuyển sang áp dụng mức ưu đãi mới cho thời gian còn lại kể từ kỳ tính thuế năm 2025.
- Đối với dự án đầu tư mở rộng
+ Các dự án mở rộng đang được hưởng ưu đãi (hoặc thuộc diện nhưng chưa được hưởng) tiếp tục được hưởng ưu đãi theo quy định cũ.
+ Ưu đãi cao hơn được áp dụng: nếu mức ưu đãi mới tại Nghị định cao hơn mức đang được hưởng thì doanh nghiệp được chuyển đổi sang áp dụng ưu đãi theo Nghị định này cho thời gian còn lại.
- Đối với các khoản thu nhập khác (không phải dự án đầu tư mới)
+ Các khoản thu nhập đang được ưu đãi theo luật cũ nhưng không thuộc diện được ưu đãi theo Luật Thuế TNDN mới sẽ chấm dứt hưởng ưu đãi kể từ ngày Luật mới có hiệu lực.
